Sąd Okręgowy w Poznaniu uwzględnił nasze zażalenie i uchylił postanowienie Prokuratora o zabezpieczeniu grożącej zdaniem Prokuratora kary grzywny i środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody w wysokości 86 mln. zł. w sprawie dotyczącej rzekomego działania na szkodę spółki (art. 296 k.k.).
Co istotne, Sąd podzielił argument, że do udzielenie zabezpieczenia w postępowaniu karnym, wbrew literalnemu brzmieniu art. 291 § 1 k.p.k., nie wystarczy samo przedstawienie zarzutów. Konieczne jest ustalenie i udowodnienie, że w rzeczywistości zachodzi dostatecznie uzasadnione podejrzenie, iż czyn popełniła dana osoba, a więc istnieje stan, który w myśl art. 313 § 1 k.p.k. uzasadniania przedstawienie zarzutów. Oznacza to, że nie jest wystarczające uzasadnione podejrzenie popełnienie przestępstwa, a więc stan niezbędny dla wszczęcia postępowania karnego (art. 303 k.p.k.), a tym bardziej jedynie uzasadnione przypuszczenie popełnienia przestępstwa, stanowiące podstawę zatrzymania (art. 244 § 1 k.p.k.). Warto dodać, że pojawiają się głosy nawet dalej idące, uznające, iż niezbędne dla udzielenia zabezpieczenia jest istnienie stanu, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, iż oskarżony dopuścił się przestępstwa (por. post. SA w Katowicach z 9/02/2011, II AKz 61/11).
Niezależnie od tego, prokurator stosując zabezpieczenie musi wykazać, że groźba orzeczenia wobec podejrzanego sankcji o charakterze majątkowych, których ma dotyczyć zabezpieczenie, jest realna, a nie jedynie teoretyczna i wynikająca z przyjętej kwalifikacji prawnej jego czynu.
Sąd też zwrócił uwagę, że postanowienie o zabezpieczeniu pomimo tego, że dotyczy kwestii wpadkowej, powinno opierać się – zgodnie z art. 7 k.p.k. i art. 92 k.p.k. – na wszystkich okolicznościach sprawy, a nie jedynie na selektywnym materiale wybranym przez oskarżyciela świadczącym w jego przekonaniu na niekorzyść podejrzanego. Powinno być również dokładnie uzasadnione poprzez ujawnienie, jakie okoliczności i dowody świadczą o istnieniu podstaw zabezpieczenia.
Niestety w praktyce często spotkać można automatyzm w stosowaniu zabezpieczenia. Co gorsze, postanowienia o zabezpieczeniu często są uzasadnione tylko w wymiarze graficznym. Brak w nich merytorycznych argumentów, co ogranicza do minimum możliwość obrony praw podejrzanego w postępowaniu karnym.
